گرانول بازیافتی چیست؟
احتمالاً خودتان نیز میدانید که مواد پلاستیکی مدتی بسیار طولانی در طبیعت باقی میمانند و رهاسازی و دفن آنها نیز هزار و یک مشکل برای محیط زیست به وجود میآورد. جالب است بدانید دوام این مواد آنچنان بالا است که به عنوان تیر آخر باید به سراغ سوزاندنشان بروید؛ البته که این کار هم صدمات […]
احتمالاً خودتان نیز میدانید که مواد پلاستیکی مدتی بسیار طولانی در طبیعت باقی میمانند و رهاسازی و دفن آنها نیز هزار و یک مشکل برای محیط زیست به وجود میآورد. جالب است بدانید دوام این مواد آنچنان بالا است که به عنوان تیر آخر باید به سراغ سوزاندنشان بروید؛ البته که این کار هم صدمات جبرانناپذیری از قبیل آزادسازی گازهای سمی و آلودگیها، افزایش میزان گازهای گلخانهای و گرمتر شدن زمین را به همراه خواهد داشت.
با همه اینها زندگیهای امروزی وابستگی بسیار زیادی به پلاستیک و مشتقات آن دارد چرا که از کیسههای نایلونی گرفته تا اسباب بازی کودکانمان و کابلهای برق و غیره همگی از پلاستیک تولید میشوند؛ بنابراین حتی به قیمت حفظ محیط زیست هم که شده نمیتوان کلاً بیخیال استفاده از مواد پلاستیکی شد. منتها همان طور که از قدیم گفتهاند ناامیدی کار شیطان است! به این صورت که به جای تعطیل کردن تولید مواد پلاستیکی بیاییم و این مواد را بازیافت کنیم؛ یعنی همان تولید گرانول های بازیافتی.
به این ترتیب سلامت محیط زیست تا حد زیادی حفظ میشود و همچنین در مخارج صنایع مختلف صرفهجویی خواهد شد. در نهایت هم به نیاز مصرفکننده پاسخ داده میشود و کارش لنگ نمیماند.
گرانول بازیافتی چیست و چگونه تولید می شود ؟
از آنجایی که کمی قبل از گرانول های بازیافتی و تاثیر آن بر محیط زیست نام بردیم، احتمالا حالا برایتان سوال پیش آمده که اصلاً “گرانول بازیافتی چیست؟” قبل از جواب دادن به این سوال بهتر است کمی با مفهوم “گرانول” آشنا شوید. در واقع به پلیمرهایی که شکل دانه دانه دارند، گرانول گفته میشود. بگذارید این طور بگوییم پلیمرهای تولید شده در پتروشیمی برای این که آسانتر قابل استفاده شوند، به صورت گرانول در میآیند. حالا در معرفی گرانول بازیافتی طبیعتاً همان ظاهر دانه دانه وجود دارد و تنها چیزی که عوض شده تولید این محصول از مواد بازیافتی است. اگر بخواهیم کمی جزئیتر بگوییم گرانول بازیافتی از ذوب کردن و شکل دادن موادی مانند پلیمر، ضایعات پلاستیک مانند پلی اتیلن/ پلی پروپیلن و سایر پلاستیکهای قابل بازیافت، تولید میشود.روش های تولید گرانول بازیافتی
اکنون که با “گرانول بازیافتی” آشنا شدید بد نیست کمی هم درباره انواع روشهای تولید آن بدانید. به طور کلی روش های تولید گرانول بازیافتی شامل موارد زیر است:- تولید گرانول خشک Hot Die Face Cutting))؛
- تولید گرانول به صورت رشته ای (Stand Type)؛
- تولید گرانول با سیستم برش رینگ آبی Water Ring Cutting))؛
- تولید گرانول در سیستم برش زیر آب Under Water Cutting) )؛
تولید گرانول خشک Hot Die Face Cutting))
تولید گرانول بازیافتی خشک به این شکل است که ابتدا پلاستیکهای خرد شده را در “دستگاه اکسترودر” ذوب میکنند. سپس آنها را از صافی عبور میدهند تا از سوراخهای ریز این صافیها خارج شوند. در ادامه پلاستیکهای مذاب و خارج شده از صافی را با استفاده از تیغهای که سرعت زیادی دارد، برش میزنند. در همین حین مکشی ایجاد شده و پلاستیک ها را از مسیرهای لولهای عبور میدهد تا سرد و خشک شوند. در مرحله بعدی از تولید گرانول بازیافتی خشک باید مواد اولیه را درون مخزن بزرگتری بریزید و در آن اختلاف فشار ایجاد کنید. این کار باعث تهنشین شدن گرانول های سنگینتر در پایین مخزن میشود. به اضافه این که اجزای کاربردی آن نیز در بالا دست به خوبی قابل دسترس خواهند بود. نکتهای که در مورد این روش تولید گرانول بازیافتی باید مورد توجه قرار دهید، این است که ساخت ماشینآلات موردنیاز برای خط تولید گرانول خشک به دقت و هزینه نسبتاً بالایی نیاز دارد. در حالی که سایر روش های تولید گرانول که در ادامه خدمتتان معرفی خواهیم کرد، سادهتر و ارزانتر هستند! با همه اینها مزیت اصلی تولید گرانول بازیافتی به این شیوه آن است که گرانول ها شباهت زیادی به مواد دست اول و نو خواهند داشت. به اضافه این که این نوع مواد به لحاظ ویژگیهای پلاستیک، ثبات بهتری نیز دارند.تولید گرانول به صورت رشته ای Stand Type))
یکی از کاربردیترین روش های تولید گرانول بازیافتی، تولید آن به صورت رشته ای است. به این صورت که تکه های مذاب پلاستیک از دستگاه مخصوصی به نام “اکسترودر” عبور میکنند و در نهایت به صورت رشتهای از صافیهای دستگاه خارج میشوند. در گام بعدی نوبت به فرآیند “سرد شدن” میرسد که در جریان آن مواد رشتهای را از استخر آب عبور میدهند و در آخر به سمت آسیاب پلاستیک میفرستند، به این ترتیب مواد تولیدی فرصت دارند که بعد از پردازش خشک شوند. ناگفته نماند طراحی و تولید دستگاههای اکسترودر نسبتاً ساده بوده و به فناوریهای پیچیدهای نیاز ندارد؛ در نتیجه در بازارهای داخلی از این روش تولید گرانول به خوبی استقبال شده است. از محبوبیت این شیوه که بگذریم، باید بدانید برای تولید مواد تازه نمیتوان روی این روش حساب کرد؛ چرا که یک چنین موادی اغلب لبههای تیزی دارند و خشکی آنها میزان خروجی نهایی محصولات را پایین میآورد. از طرفی فرآیند تولید گرانول رشته ای در دستگاه های اکسترودر به یک اپراتور تمام وقت نیاز دارد که کلیه مراحل تولید را کنترل کند. به خصوص که خطوط انتقال پلاستیک غالب اوقات قطع میشوند؛ در نتیجه توصیه میکنیم یک نیروی کار برای بررسی و کنترل مداوم خط تولید داشته باشید.تولید گرانول با سیستم برش رینگ آبی Water Ring Cutting))
در تولید گرانول بازیافتی با استفاده از سیستم رینگ واتر در حقیقت همان روش تولید گرانول خشک اجرا میشود، تنها فرقی که میان آنها وجود دارد این است که در سیستم Water Ring Cutting مواد بعد از رد شدن از صافی و برش خوردن، تحت تاثیر نیروی گریز از مرکز قرار گرفته و دور مخزن دستگاه میچسبند. مخزنی که اطراف آن آب سرد جریان داشته و این گونه دمای مواد را پایین میآورد. بد نیست بدانید در این روش از تولید گرانول بازیافتی، مواد اولیه به شکل دانههای عدس در میآیند؛ به همین دلیل این سیستم به خوبی جوابگوی کامپندهای (ترکیبات) شکننده است.تولید گرانول در سیستم برش زیر آب Under Water Cutting) )
این شیوه تولید گرانول بازیافتی بی شباهت به روش رشتهای نیست؛ چرا که ضایعات پلاستیک ابتدا ذوب میشوند و سپس با عبور از صافی به زیر آب میروند تا آنجا با سرعت بُرش بخورند. بد نیست بدانید از این روش به طور معمول برای تولید گرانول در ظرفیتهای بالا مثلاً یک تن در ساعت و غیره استفاده میکنند. البته که دلایل زیادی برای این کار وجود دارد؛ اما مهمترینش بالا بودن مخارج نگهداری سیستم Maintenance است. در نهایت از همه اینها که بگذریم تولید گرانول بازیافتی در سیستم برش زیر آب Under Water Cutting برای اکثر ترموپلاستیکها جوابگو است.نحوه بازیافت پلاستیک و تبدیل آن به گرانول پلاستیک
در فرآیند بازیافت پلاستیک و تبدیل آن به گرانول پلاستیک ابتدا ضایعات پلاستیکی بر اساس نوع، مرتب سازی میشوند. مثلاً نایلونها و پلیمرها و سایر ضایعات باید از هم جدا شده و هر یک در دستهبندیهای مجزایی قرار بگیرند. در گام بعدی دستگاه آسیاب وارد عمل شده و ضایعات پلاستیک را خرد کرده و به قطعات ریزتری تبدیل میکند. سپس این ضایعات پلاستیکی خرد شده باید شسته شده و برای انتقال به دستگاه گرانول ساز آماده شوند. در مرحله بعدی از روند بازیافت پلاستیک نوبت به ریختن پلاستیکها در دستگاه گرانولساز میرسد. پلاستیکها در این دستگاه ذوب شده و به صورت رشتههایی کوچک از گرانولساز خارج میشوند؛ البته که هنوز کارمان با ضایعات پلاستیکی تمام نشده و لازم است از کاتر برای ریز ریز کردن رشتههای پلاستیکی استفاده کنیم. حالا آنچه بدست میآید ماده اولیهای است که برای تولید گرانول پلاستیک به آن نیاز داریم؛ یعنی موادی مانند گرانول پلی اتیلن، پلی پروپیلن و به طور کلی انواع مختلف گرانول های پلیمری.به چه علت بایستی از گرانول بازیافتی استفاده کنیم ؟
به طور کلی گرانول ها را میتوان با مواد اولیه نو یا بازیافتی تولید کرد؛ منتها استفاده از مواد پتروشیمی اولیه نو باعث افزایش کیفیت گرانول ها میشود، به این صورت که گرانول بازیافتی به لحاظ کیفیت حتی انگشت کوچک گرانول تولید شده با مواد دست اول هم نمیشود! با این حال در عمل میبینیم که اغلب تولیدکنندگان به ویژه کارخانههای داخلی به سراغ تولید گرانول بازیافتی میروند. حالا این سوال پیش میآید که با وجود کیفیت بالای گرانول نو چرا بسیاری از تولیدکنندگان تولید نوع بازیافتی آن را انتخاب میکنند؟! در پاسخ به این سوال اساسی باید بگوییم فرآیند بازیافت پلاستیک و تبدیل آن به گرانول پلاستیک به طور قابل توجهی هزینههای تولید مواد پلاستیکی را کاهش میدهد، پس در این میان یک انگیزه مهم آن هم از نوع اقتصادی وجود دارد! از طرف دیگر تولید گرانول از مواد بازیافتی به خودی خود باعث حفظ محیط زیست و منابع طبیعی میشود، در این صورت باید انگیزههای محیط زیستی را هم به مورد قبلی اضافه کنیم! در نهایت پای انگیزههای صنعتی به میان میآید؛ چرا که محصولات پتروشیمی در حقیقت ماده اولیه برای تولید انواع پلاستیک هستند، این منابع همین حالا هم به دلیل بهرهبرداریهای بیرویه حسابی به خطر افتادهاند؛ در نتیجه دیگر صلاح نیست که برای تولید گرانول های پلاستیکی، پایداری و بقای آنها را بیشتر به خطر بیندازیم، آن هم در شرایطی که میشود از مواد اولیه بازیافتی استفاده کرد.انواع گرانول های پلاستیک
انواع مختلفی از گرانول های پلاستیک وجود دارد که معروفترین و پراستفادهترین آنها شامل موارد زیر است:- گرانول پلی اتیلنPE : این گرانول ها با ساختار کریستالی شکلشان به صورت سبک / خطی و همچنین وزن مولکولی بالا قابل تولید هستند. به طور کلی از گرانول های PE برای تولید کابلهای برق و مخابرات، انواع کیسههای پلاستیکی و بستهبندی، قطعات ماشینهای صنعتی، لباسهای مخصوص ضد گلوله و غیره استفاده میشود.
- گرانول پلی پروپیلن PP: ساختار این نوع گرانول پلاستیک به صورت توپی شکل بوده و جزو ترموپلاستیکهای پرمصرف محسوب میشود. بد نیست بدانید گرانول PP دو نوع مختلف دارد که در صنایع به “پ پ نساجی” و “پ پ شیمیایی” شهرت دارند. در مجموع این گرانول ها در تولید محصولاتی مانند انواع اسباب بازی و بطریهای مایعات بکار میروند.
- گرانول پلی استایرن PS: نوعی پلیمر مصنوعی است که در 3 نوع معمولی، مقاوم و انبساطی یافت میشود. در خصوص نوع معمولی این پلیمرها باید بگوییم به صورت GPPS کریستالی و شفاف است. از نوع انبساطی این گرانول های پلاستیک برای ساخت یونولیت و عایقهای حرارتی ساختمان استفاده میشود. در حالی که نوع مقاوم آنها گزینه مناسبی برای تولید بدنه فریزر است. به اضافه این که کاربردهای فراوانی در صنایع پزشکی و داروسازی دارد.
موارد استفاده از گرانول پلاستیک
همانطور که ملاحظه کردید گرانول بازیافتی بر اساس ماده اولیه آن میتواند انواع مختلفی مانند پلی اتیلن، پلی استایرن، پلی پروپلین و غیره داشته باشد. هر یک از انواع گرانول های پلاستیک ویژگیهای متفاوتی داشته و طبیعی است که برای صنایع مختلفی مورد استفاده قرار بگیرند. رویهمرفته مهمترین و رایجترین موارد استفاده از گرانول پلاستیک شامل موارد زیر است:- تولید ظروف آشپزخانه؛
- ساخت انواع اسباب بازی؛
- تجهیزات خودرو و قطعات آن؛
- تولید لاستیک؛
- کابل های برق؛
- تولید کیسههای نایلونی، لولههای پلاستیکی، بطری پلاستیکی، جعبههای پلاستیکی و بستهبندی و غیره؛