پلی اتیلن ترفتالات (PET) چیست؟
پلی اتیلن ترفتالات (PET) چیست؟ پلی اتیلن ترفتالات PET یا PETE یک پلیمر ترموپلاستیک بوده که متعلق به خانواده پلی استرها است. به طورکلی خواص مکانیکی، حرارتی و شیمیایی زین های پلی استر قابل توجه بوده و در کنار آن پایداری ابعادی عالی ای از خود نشان داده است؛ به همین علت پلی اتیلن ترفتالات […]
پلی اتیلن ترفتالات (PET) چیست؟
- پلی اتیلن ترفتالات PET یا PETE یک پلیمر ترموپلاستیک بوده که متعلق به خانواده پلی استرها است. به طورکلی خواص مکانیکی، حرارتی و شیمیایی زین های پلی استر قابل توجه بوده و در کنار آن پایداری ابعادی عالی ای از خود نشان داده است؛ به همین علت پلی اتیلن ترفتالات نیز از همین خواص بهره می برد. در این مقاله ی ازنو به بررسی ساختار، ویژگی ها و خواص PET و کاربرد و شرایط فرآیندی آن می پردازیم. ساختار این ترموپلاستیک بازیافت پذیر به صورت زیر است:
- PET ماده ای بسیار انعطاف پذیر و بی رنگ است که می تواند به الیاف، ورق بسته بندی و یا پارچه و …. تبدیل شود. بسته به فرآیند تولید می تواند سخت و یا نیمه سخت باشد و گرید های مختلف آن در بازار به صورت تقویت نشده و یا تقویت شده وجود دارد. پلی اتیلن ترفتالات همچنین پایداری ابعادی خوب و مقاومت نسبت به ضربه بالا دارد. این کوپلیمر در مقابل رطوبت، الکل و حلال های شیمیایی مقاومت خوبی از خود نشان می دهد.
خواص مهم پلی اتیلن ترفتالات
- • عایق حرارتی عالی
- • رنج دمایی گسترده (از -60 الی 130 درجه)
- • مناسب برای اقلام شفاف
- • استحکام و سفتی بیشتر نسبت به PBT
- • قوی اما سبک
- • مانع در برابر نفوذ گاز (اکسیژن و کربن دی اکسید) و رطوبت
- • بی خطر نسبت به تماس با مواد غذایی (براساس مقررات بسیاری از کشورها و سازمان ها)
- • نشکن بودن و مقاومت بالا نسبت به پارگی و حتی جایگزین مناسب برای شیشه
- • مقاومت بالا نسبت به الکل، هیدروکربن های آلیاتیک، روغن و ….
جدول مشخصات پلی اتیلن ترفتالات
خاصیت | مقدار |
جمع شدگی (Shrinkage) | 0.2-3 درصد |
جذب آب پس از 24 ساعت | 0/1-0/2 درصد |
مقاومت arc | 75-125 ثانیه |
اشتعال پذیری UL94 | HB |
استحکام کششی در شکست | 40-70 مگاپاسکال |
استحکام کششی در تسلیم | 50-57 مگاپاسکال |
ازدیاد طول در شکست | 30-70 دصد |
ازدیاد طول در تسلیم | 3-5 درصد |
سختی Shore D | 85-95 |
سختی Rockwell M | 50-100 |
مدول خمشی | 2/8-3/5 گیگاپاسکال |
مدول یانگ | 5- 2/8 گیگاپاسکال |
چگالی | 1/3-1/4 گرم بر سانتیمتر مکعب |
HDT در تنش 0/46 مگاپاسکال | 75-115 درجه سلسیوس |
HDT در تنش 1/8 مگاپاسکال | 65-80 درجه سلسیوس |
حداکثر دمای کاربری | 80-140 درجه سلسیوس |
حداقل دمای کاربری | 40- درجه سلسیوس |
معایب و محدودیت های پلی اتیلن ترفتالات
- • استحکام ضربه ای کمتر نسبت به PBT
- • قالب پذیری ضعیف تر نسبت به PBT
- • از بین رفتن ویژگی ها هنگام تماس با آب جوش
- • ضعیف بودن در برابر بازهای قوی
- • ضعیف بودن در برابر کتون، هیدروکربن های آروماتیک، هالوژنه در دمای بالای 60 درجه سلسیوس
کاربردهای اصلی پلی اتیلن ترفتالات
- پلی اتیلن ترفتالات در صنعت بسته بندی به شکل های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد و در ادامه آن ها را بررسی می کنیم:
- • بطری های پلاستیکی: بطری های نوشیدنی، بطری های آب معدنی و ….
- • فیلم ها: تولید نوار های پلاستیکی به دلیل استحکام مکانیکی بالا
- • بسته بندی مواد غذایی: ظروف بسته بندی
- • دیگر کاربردهای بسته بندی و ظروف یکبارمصرف: تولید انواع ظروف مانند سینی، ظروف بسته بندی یکبار مصرف، پیش دستی و…
- • پارچه و نساجی: از مونوفیلامنت ها در ساخت الیاف و استفاده آن ها در صنایع فیلتر پارچه و به طور کلی نساجی استفاده می شود. الیاف پلی استر محکم، سبک، مقاوم به پارگی و کشیده شدن هستند و به همین دلیل در صنایع پارچه و منسوجات کاربرد بسیاری دارند.
- • صنعت برق و الکترونیک: یک پلیمر موثر در جایگزینی عایق های موجود در صنعت برق و الکترونیک
- • خودروسازی: برف پاک کن، جعبه دنده، گیره چراغ جلو، روکش موتور و …
روش تولید پلی اتیلن ترفتالات
پلی اتیلن ترفتالات یک پلی استر آلیفاتیک است. از واکنش تراکمی بین مونومر ها به شرح زیر ساخته می شود:
- واکنش استری شدن بین ترفتالیک اسید و اتیلن گلایکول
- واکنش استری شدن بین اتیلن گلایکول و دی متیل ترفتالات
محصول این واکنش به صورت مذاب ویسکوز می باشد که به آسانی می تواند آن را به شکل الیاف دراورد، اکسترود کرد و یا قالب گیری تزریقی را روی آن انجام داد.
فرایند و شکل دهی پلی اتیلن ترفتالات
- پلی اتیلن ترفتالات با استفاده از فرآیند تزریق، قالب گیری دمشی و ترموفرمینگ شکل دهی می شود. به طور کلی این ماده اکسترود می شود تا ورق و فیلم تهیه شود. این ورق ها در فرآیند ترموفرمینگ و یا برای تولید بطری پلاستیکی در قالب گیری دمشی استفاده می شوند. البته دقت شود که قبل از فرایند باید حتما پلی اتیلن ترفتالات را به مدت 4-2 ساعت در دمای 120 درجه سلسیوس خشک نمود.
سخن آخر با بازیافت پلی اتیلن ترفتالات
- محصولاتی که از پلی اتیلن ترفتالات ساخته شده اند کاملاً قابل بازیافت بوده و بیشترین پلاستیک بازیافتی در دنیا را به این ماده اختصاص می دهند. نماد بازیافت PET نیز با شماره 1 است.
- برای انجام فرآیند بازیافت، بطری ها و سایر محصولاتی که از این جنس هستند را جمع آوری می کنند، سپس فرآیند شست و شو انجام می شود. بعد از آن اصلاحات شیمیایی انجام شده و باید تمامی مواد فرار و ناخالصی را پاک نمود. از مواد بازیافت شده می توان در صنایع مختلفی من جمله کیسه های حمل، فیلم و ورق، تسمه و … استفاده نمود.
- ما در مجموعه ازنو زیرنظر گروه صنعتی طب پلاستیک با بهره گیری از دانش و تجربه بروز کشورهای ممتاز در صنعت بازیافت ضایعات پلاستیکی سعی می کنیم همواره از راهکارهای نوین و تخصصی مناسب استفاده کنیم؛ تا با انجام بازیافت در حفظ و نگهداری کره زمین سهیم باشیم.